دنیای ماهیگیرانِ اردکماهی دنیایی نسبتا مرموز است. ماهیگیران اندکی موقعیت صیدِ اردکماهیان بزرگ را به دیگران میگویند، به جز به چند رفیق خیلی نزدیک. این کار ظاهرا کاری خودخواهانه است و اغلب احساس خودبزرگبینی را میرساند اما این همه چیزی نیست که به نظر میرسد. اردکماهیهای بزرگ موجوداتی نادر و کمیاب هستند بنابر این دانش و تلاش زیادی را باید به کار بگیرید تا بتوانید آنها را پیدا کرده و صید نمایید.
اردکماهیهای بزرگتر نقشی حیاتی در اکوسیستم زیر آب بازی میکنند و یک بخش مهم آن حفظ تعداد اردکماهیان کوچکتر است. آنها همچنین هنگام خروج از آب و جداسازی از قلاب، بسیار آسیبپذیر هستند و اگر قرار باشد که دوباره به آب برگردانده شوند با دقت با آنها رفتار کنید.
اینها فقط بخشی از دلایلی هستند که چرا ماهیگیران اردکماهی این چنین مخفیانه عمل میکنند. آنها ضرورت حمایت از اردکماهیها را در برابر افراد کمتجربه میدانند. بله! وقتی حرف از مکان اردکماهی بزرگی میشود آنها بسیار پنهانکار هستند.
اما بیشتر ماهیگیران باتجربه با خوشحالی اطلاعات خود را با افراد کمتجربه به اشتراک میگذارند پس آنها کار درستی انجام میدهند. این راهنماییها شامل کمک برای مکانیابی، صید و رهاسازی اصولی اردکماهی میشود.
تئوری
برای تشخیص موقعیت مکانی و صید اردکماهی بزرگ، شما در ابتدا نیاز دارید تا با رفتارهای آنها آشنا شوید. آنها فقط به سه چیز علاقهمند هستند؛ بقا، تغذیه و تولید مثل. فهم اینکه آنها چطور به این اهداف دست مییابند کلید صید آنهاست، خصوصا بزرگترها.
بقا
از دوران جوانی، اردکماهیها در معرض خطر شکارچیانی از داخل و بیرون آب هستند. تنها تعداد کمی به مرحله بزرگسالی میرسند یا به اندازهای بزرگ میشوند که در آن محیط، خود تبدیل به یک شکارچی شوند. بزرگترین تهدید آنها دیگر اردکماهیها هستند که حضور همنوع کوچکتر را تحمل نخواهند کرد و در هر فرصتی به آنها حمله کرده و یا آنها را خواهند خورد. بنابر این اردکماهیان جوان دائما در حال فرار از درگیری بوده و بیشتر زمان خود را صرف پنهان شدن در میان علفهای آبی و محیطهای کمعمق میکنند و به دنبال فرصتی مناسب برای به دست آوردن وعدهای غذا هستند.
مخفی شدن برای اردکماهیها امتیازآور است. رنگهای خالدار و راهراه شکلِ بدن آنها را محو میکند و استتاری بینظیر به آنها میدهد. نه تنها به آنها کمک میکند تا خود را از دیگر شکارچیان پنهان کنند بلکه همچنان آنها را قادر میسازد تا حد ممکن به طعمه خود نزدیک شوند. آنها برای سرعت طراحی شدهاند اما فقط در فواصل کوتاه. بنابر این هر چقدر بتوانند به طعمه نزدیکتر شوند فرصت بهتری برای شکار آن خواهند داشت.
نکات مهم
• نقاطی مانند مناطق علفی و پُر از گیر را، در هر دو آب کمعمق و عمیق مورد هدف قرار دهید.
• اردکماهی ممکن است اغلب داخل نیزارها به حالت انتظار قرار بگیرد، پس نزدیک این نواحی ماهیگیری کنید.
تغذیه
اردکماهیها موجوداتی خونسرد هستند یعنی اساسا سوخت و ساز بدن آنها پایین بوده و برای زنده ماندن به غذای کمی نیاز دارند. این بدان معناست که آنها اغلب نیاز به غذا خوردن زیادی ندارند. یک اردکماهی درشت به دلیل چربی و تنبلیِ خود بزرگ است. آنها با هدر دادن انرژی خود حین تعقیب صیدی کوچک، به این اندازه نمیرسند. انرژی غذایی دریافتی باید بیش از انرژی مصرفی باشد، پس باید یک منبع غذایی آسان مثلا در یک آببند پرورشِ قزل آلا پیدا کند و یا یک ماهی بزرگ شکار نماید. فقط در این شرایط میتواند زمان زیادی را در استراحت کردن برای هضم غذای خود بگذراند. به این دلیل است که برخی از ما که به دنبال اردکماهی بزرگ هستیم اصولا برای یک ماهی کمخوراک ماهیگیری میکنیم.
از اینرو شما مجبور هستید یا بگردید و آنها را پیدا کنید و یا الگوهای غذایی و حرکات آن را مشخص نمایید. اغلب راحتتر است که بفهمیم ماهیهای طعمه کجا هستند. مثلا بعد از یک دوره کوتاه یخبندان که درجه حرارت کاهش پیدا میکند، ماهیهای طعمه به طرف آبهای عمیق که اکسیژن بیشتری دارد میروند. عوارضِ بستر آب را بشناسید که کجا عمیقتر است و در نتیجه شما خواهید دانست که طعمه را برای یک اردکماهی گرسنه در کجا قرار بدهید.
اردکماهی بزرگ همیشه به دنبال طعمهای آسانتر و آسیبپذیرتر در میان گروهِ ماهیان میرود که ناچارا طعمه مرده ساکن یا طعمه زنده مهارشده شما خواهد بود. به یاد داشته باشید وعده غذایی مورد علاقه اردکماهی، دیگر اردکماهیها است. در اواخر پاییز، اردکماهیهای بزرگتر فعالانه در جستجوی همنوعان کوچکترِ خود هستند، زمانی که علفهای آبی شروع به ناپدید شده کرده و اردکماهیهای کوچک بیشتر در معرض دید و آسیب قرار میگیرند.
نکات مهم • از طعمههای بزرگ به طول حدود ۲۵ سانتیمتر استفاده کنید. • با شناور کردن (پاپ) طعمههای مرده در بالای بسترهای علفی، آنها را در معرض دید کامل قرار دهید. • به کمک ریسه ثابت (Paternoster)، طعمههای زنده را در عمق متوسط آب قرار دهید. • در اواخر پاییز، نواحی کمعمق و آبهای عمیقتر کنارِ آنها را مورد هدف قرار دهید.
زاد و ولد
یک اردکماهی بزرگ فقط در زمان تولید مثل، حضور همنوعان کوچکتر خود را تحمل خواهد کرد. حدود اواخر اسفند و اوایل فروردین، اردکماهیهای نر کوچکتر در انتظار ورود همنوعان ماده بزرگتر، در آبهای کمعمق گرد هم میآیند. مادهها تا زمان آمادگی برای تخمریزی در آبهای عمیق میماند و سپس در محیطهای کمعمق یا علفیِ مناسبِ تخمریزی، به نرها میپیوندد. عمل تخمریزی فقط زمانی که درجه آب به ۷ درجه سانتیگراد برسد انجام میشود.
با دانستن دمای آب و شناخت مکانهای مناسبِ تخمگذاری، شما موقعیت تقریبی این اردکماهیان بزرگ (مادهها) را در این موقع از سال خواهید یافت. ممکن است در آبهای وسیع، چندین منطقه مختلف تخمگذاری وجود داشته باشد که موضوع را کمی پیچیده میکند اما همه اینها بخشی از چالش این نوع ماهیگیری هستند. مکانهای آبی مختلف واقعا از هر نظر متفاوت هستند بنابراین هیچ جایگزینی برای تجربه وجود ندارد. وضعیت آب را بررسی نمایید تا یک تصویر ذهنی قابل اعتماد از آن در ذهن خود ایجاد کنید. در زمان واقعی تخمریزی، اردکماهیها به ندرت تغذیه میکنند اما بلافاصله پس از آن، آماده یک جشن بزرگ برای شکم خود میشوند.
نکات مهم
• دمای آب را بررسی کنید.
• در اواخر اسفند و اوایل فروردین، مناطقی را که ممکن است اردکماهیهای ماده برای تخمریزی به سمت آنها حرکت کنند مورد هدف قرار دهید.
• اردکماهیها پیش از تخمریزی در بزرگترین اندازه خود هستند.
دانش
اندکی دانستن درباره زیستشناسی اردکماهی و حواس آنها به شما کمک خواهد کرد تا بفهمید چطور طعمهها را در آب قرار دهید تا راحتتر یافت شوند. حواس شنوایی (لرزش)، بویایی و بیناییِ اردکماهیها بسیار پیشرفته است. در واقع این حواس باید باشند تا اردکماهیها برتریهایی نسبت به طعمههای خود به دست آورند.
شنوایی
اردکماهیها با استفاده از خطوط جانبی خود، لرزشهای درون آب را تشخیص میدهند. شکی ندارم که محیط آنها مملو از سر و صداست اما آنها قادرند تا صدای ناگهانی تحرک یک ماهی، حرکت گروهی از ماهیها و از همه مهمتر لرزش ایجاد شده توسط یک ماهی زخمی یا مضطرب را از میان این همه سر و صدا تشخیص دهند. این همان وعده غذایی راحتی است که آنها میخواهند.
همچنین فکر میکنم اردکماهیها کنجکاو هستند و هر چیز غیرمعمولی را تجسس خواهند کرد. ما میتوانیم با به کارگیری طعمههای مصنوعی لرزان یا طعمه زنده با ریسه ثابت که باعث ارسال علائمی تحریکآمیز به فاصله دور میشوند، از این موضوع سود ببریم.
نکات مهم
• لرزش ناشی از طعمههای مصنوعی یا طعمه زنده با ریسه ثابت، میتواند از فاصله دور قابل تشخیص باشد.
بویایی
اردکماهیها حواس بویایی پیشرفتهای دارند که به کمک دو سوراخ بینی در جلوی پوزه آنها تامین میشود. برخی معتقدند که حس بویایی در اردکماهی شبیه به آنچه در کوسههاست میباشد. من در این مورد شک دارم اما شکی وجود ندارد که اردکماهی میتواند بوی طعمه را از فاصلهای دور ردیابی کند. ما میتوانیم با تزریق روغنهای غلیظ به طعمههای مرده، آنها را تقویت کرده و شانس صید خود را برای موفقیت در صید افزایش دهیم.
نکات مهم
• با تزریق روغن غلیظ درون طعمه مرده، اثر بو را تقویت کنید.
بینایی
اردکماهی چشمانی بزرگ و دیدی عالی دارد. همچنین آنها در بالای دهان و جلوی چشمهایشان دارای شیارهایی هستند که مانند مگسک روی تفنگ عمل میکند. بدون شک آنها برای دیدن از فاصله دور و تمرکز بر روی یک ماهی منفرد طراحی شدهاند. همه شکارچیان طعمهای در ظاهر آسیبپذیر را انتخاب میکنند تا شانس بیشتری را در شکار آن و نهایتا زنده ماندن نصیب خود کنند.
نکات مهم • طعمهها را شناور (پاپ) کرده و به آنها رنگ اضافه کنید تا از چیزهای دیگر متمایز شوند.
جمع بندی
ممکن است آنقدر خوششانس باشید که با ورود به یک مکان جدید و پرتاب هر طعمه قدیمی و انداختن آن درست جلوی یک اردکماهی بزرگ که اتفاقا گرسنه است، آن را صید کنید. با این حال اگر میخواهید همیشه اردکماهی بزرگی صید کنید باید تکلیف خود را درست انجام دهید. سعی کنید به «اردکماهی» فکر کنید. مباحث تئوری را مطالعه و درک نمایید. بیاموزید که آن را به شکلی عملی در یک مکان معین به کار ببندید و تعداد صید شما دو برابر خواهد شد. البته شما نمیتوانید اردکماهی صید کنید در حالی که روی مبل خود در حال استراحت هستید، پس بلند شوید و با شجاعت به چالش اردکماهی غولپیکر بروید.
نکته پایانی
ذهن خود را بسته نگه ندارید. روی هیچکدام از موضوعات صید اردکماهی از قبیل زمان تغذیه، طعمه یا یک روش خاص کلید نکنید، مهم نیست که چقدر موفقیتآمیز هستند. یک اردکماهی بزرگ اغلب در زمانهای متفاوتی نسبت به دیگر اردکماهیان غذا میخورد و با طعمه کاملا متمایز که به روشی متفاوت ارائه شده وسوسه میشود. با استفاده از چند چوب ماهیگیری و چند طعمه مختلف، با روشهای گوناگون و در مناطق متفاوت، شانس خود را افزایش دهید.
موفق باشید.
مترجم: سعید سلیمی
نوشته: Alan Dudhill