آشنایی اولیه با چوب‌های ماهیگیری

داشتن بهترین تجهیزات ممکن در ماهیگیری مانند هر ورزش دیگری نقشی حساس بازی می‌‌کند. هنگام انتخاب یک چوب ماهیگیری، نخستین مواردی که باید در نظر گرفته شود عبارتند از: مکانی که قصد ماهیگیری دارید (دریا، دریاچه، رودخانه و غیره)، گونه ماهی‌‌ای که به دنبالش هستید و نوع طعمه‌‌ای که استفاده می‌‌کنید. تفاوت در چوب‌‌ها به طول، قدرت، وزن (مقیاسی از کیفیت چوب) و اکشن یا خمش (خشکی و نرمی چوب) خلاصه می‌‌شود.

در این مقاله شما با انواع گوناگون چوب‌‌های ماهیگیری، بخش‌‌های تشکیل دهنده و در پایان گزینش درست یک چوب ماهیگیری آشنا خواهید شد.

اطلاعات اولیه چوب‌‌های ماهیگیری

برای خرید یک چوب ماهیگیری مواردی وجود دارد که شما باید در نظر داشته باشید. بهتر است که نخست با بخش‌‌های مختلف این وسیله ماهیگیری آشنا بشویم.

• از قسمت پایین چوب (Butt) آغاز می‌‌کنیم. بخش اصلی که شما لمس خواهید کرد دسته یا دستگیره (Handle) است و معمولا از چوب پنبه (Cork) یا فوم ساخته می‌‌شود. این بخش پایانی چوب است جایی که شما هنگام پرتاب و کشیدن، آن را نگه می‌‌دارید. شما به دسته‌‌ای راحت و سبک با گیرایی کافی نیاز دارید حتی زمانی که خیس است، تا لرزش‌‌های ماهی را مخصوصا هنگام خوردن طعمه به شما منتقل کند و چوب پنبه کاملا مناسب این کار است. به هرحال کیفیت چوب پنبه متناسب با قیمت آن تغییر می‌‌کند.
• بیشتر حلقه‌‌های امروزی بدنه‌‌ای فلزی با طوق سرامیکی دارند که نخ از درون آن عبور می‌‌کند. یک طوق چوب اسپینینگ می‌‌تواند از چند دلار تا بیش از ۳۰ دلار قیمت داشته باشد. امروزه سیلیکون کاربید (SiC) معمولا به عنوان بهترین ماده شناخته می‌‌شود که سطحی فوق العاده صاف برای تولید اصطکاک کمتر بر روی نخ هنگام پرتاب و جمع کردن فراهم می‌‌کند.
  چوبی با تعداد حلقه‌‌های بیشتر اصولا پرتاب بهتری می‌‌دهد و قیمت بالاتری دارد. با داشتن حلقه‌‌های بیشتر، چوب در سرتاسر طول خود بهتر خم می‌‌شود و این موضوع اجازه می‌‌دهد تا از همه قدرت چوب برای پرتاب‌‌های بلندتر و مبارزه با ماهی بهره‌‌مند شویم.
• جای چرخ (نشیمن)، چرخ را بر روی چوب نگه می‌‌دارد. انواع زیادی در این مورد وجود ندارد. بیشتر ماهیگیران نشیمن گرافیتی با یک فرورفتگی را ترجیح می‌‌دهند که اجازه می‌‌دهد شما لوله را حس کنید. ارزان‌‌ترین چوب‌‌ها از نشیمن‌‌هایی استفاده می‌‌کنند که بالشتک پلاستیکی داخل دو کلاهک فلزی نگهدارنده پایه‌‌های چرخ را ندارند. این نشیمن‌‌ها معمولا چرخ شما را فرسوده و زنگ زده خواهند کرد. همچنین آنها می‌‌توانند به پایه‌‌های چرخ بچسبند و جدا کردن آن را دشوار کنند.
• هر چوب ماهیگیری ترکیبی از ظرافت و قدرت است. چوب قوی‌‌تر می‌‌تواند وزنه‌‌های سنگین‌‌تری پرتاب کنند. با این حال نمی‌‌تواند به نوک زدن‌‌های ماهی چندان حساس باشد یا به اندازه کافی انعطاف داشته باشد تا با نخ‌‌های نازک کار نماید. چوب سبک‌‌تر می‌‌تواند ظریف باشد ولی همچنان به اندازه کافی برای مبارزه با ماهیان بزرگ‌‌تر قدرتمند نیست.
• چوب‌‌ها در طول‌‌های گوناگونی تولید می‌‌شوند. چوب‌‌های کوتاه‌‌تر توان بیشتری برای مبارزه با یک ماهی را دارند. آنها برای روش ترولینگ و صید ماهیان بزرگ به کار می‌‌روند. چوب‌‌های بلندتر می‌‌توانند پرتاب‌‌های بلندتری نیز داشته باشند. چوب‌‌های پشه (فلای) و ساحلی ممکن است تا بیش از ۴ متر طول داشته باشند. این چوب‌‌ها معمولا تا چهار تکه جدا می‌‌شوند تا حمل و نقل را آسان‌‌تر کنند. بیشتر چوب‌‌های تا حدود ۱۸۰ سانتی‌‌متر به صورت یک تیکه هستند.

وقتی همه عوامل را در نظر می‌‌گیرید درک این که چرا بهترین چوب‌‌ها قیمت بسیار بالایی دارند آسان‌‌تر خواهد شد.

انواع چوب بر اساس جنس مواد

لوله چوب‌‌های ماهیگیری ممکن است از مواد متفاوتی ساخته شوند مانند بامبو، کربن (گرافیت)، فایبرگلَس (Fiberglass) یا ترکیبی (کامپوزیت). این مواد بر روی انعطاف چوب و توانایی شما در ماهیگیری اثر می‌‌گذارند. از این نظر سه نوع اصلی وجود دارد.

چوب‌‌های فایبرگلس (الیاف شیشه‌‌ای)

لوله فایبرگلس (Fiberglass)

عموما برای استفاده ماهیگیران تازه کار ساخته می‌‌شوند. این چوب‌‌ها با وزنی متوسط و قدرتی بالا نیاز به مهارت کمتری دارند. چوب‌‌های فایبرگلس به اکشن نسبتا کُند (Soft) خود معروف هستند. شما ممکن است برای ماهی بزرگ‌‌تری مانند اردک‌‌ماهی یا اسبله ماهیگیری کنید پس به یک چوب سنگین و قدرتمند برای مبارزه و کشیدن این ماهی نیازمند هستید، چوب‌‌های فایبرگلس در این مورد بهتر عمل می‌‌کنند.

چوب‌‌های الیاف کربنی یا گرافیت

لوله الیاف کربنی یا گرافیت (Graphite/Carbon)

معمولا به علت کیفیت بالا و وزن کم، موردپسند ماهیگیران حرفه‌‌ای است. گرافیت سبک در بیشتر شرایط ماهیگیری به خوبی عمل می‌‌کند.  این موضوع هنگام مبارزه، توانایی بیشتری نیز در چوب ایجاد می‌‌کنند. بهترین چوب‌‌ها ویژگی‌‌های خود را از ترکیبی از مواد مختلف به دست می‌‌آورند و از لایه‌‌هایی از فایبرگلس و یا گرافیت‌‌های گوناگون استفاده می‌‌کنند.

رشته‌‌های کربنی موازی که توسط فرآیندی حرارتی ساخته شده‌‌اند با کمک رزین به صورت صفحاتی در می‌‌آیند. شما می‌‌توانید هزینه مواد را با به کارگیری رزین بیشتر و کربن کمتر کاهش دهید ولی به چوبی نرم‌‌تر خواهد انجامید. بنابر این با اضافه کردن کربن بیشتر، چوبی سفت‌‌تر، سنگین‌‌تر و با حساسیت کمتر خواهید داشت. ساخت چوب‌‌های کربنی کار چندان پیچیده‌‌ای نیست و حجم بی‌‌شماری از آنها در کشورهای مختلف مخصوصا چین در حال تولید است. همان طور که دیده‌‌ایم یک ماده می‌‌تواند کربن (گرافیت) نامیده شود ولی وزن، حساسیت و سختی بهترین چوب‌‌های موجود در بازار امروزی را نشان نمی‌‌دهد.

چوب‌‌های بامبو

لوله بامبو (Bamboo)

برخی ماهیگیران علاقمند به استفاده از چوب‌‌های دست‌‌ساز گران‌‌قیمت با موادی سنتی هستند. بامبو یکی از این نوع مواد است که بیشتر در ماهیگیری با پشه استفاده می‌‌شود. چوب بامبو پرتاب به پشت نرمی (Back cast) تولید می‌‌کند و در پایان این پرتاب، اثر تضعیف کننده خاصی می‌‌گذارد. باکیفیت‌‌ترین کشت‌‌زارهای چوب‌‌های بامبو را می‌‌توان از منطقه تُنکین (Tonkin) آسیا پیدا کرد.